Archeologen graven in de bodem naar sporen van het verleden. Zo heb je ook waterarcheologen. Die doen hetzelfde, maar dan onder water. Zij hebben gezocht naar sporen van het verdronken dorp Etersheim. En die hebben ze gevonden!
De sarcofaag van Etersheim
Op plek waar het verdronken dorp ongeveer ligt, kwamen veel hobbyduikers. Het is er niet diep en je kunt er soms oude dingen vinden, zoals scherven. Toen een duiker daar stukken steen uit het zand zag steken, zijn ze die gaan onderzoeken.
Dat Oud-Etersheim ongeveer daar lag, dat wisten ze al. Op de kaart hieronder zie je dat er bij Etersheimer een kerkje getekend is, buiten de dijk. Maar ze wisten het echt zeker toen ze er in 2009 een sarcofaag vonden, een grote stenen grafkist.
Veel voorwerpen van vroeger zijn door de zee meegenomen en ergens anders neergelegd. Bijvoorbeeld in diepe kuilen. Maar deze sarcofaag woog duizend kilo. Die zal niet veel van z’n plaats zijn gekomen. Dat betekent dat er op die plek een kerkhof geweest is en dus ook dat de kerk daar gestaan heeft. Bij de grafkist lag ook een mooi versierde stenen deksel. Ze denken dat kist en deksel uit de 12e eeuw komen.
Er zijn maar een paar stenen gevonden die van de kerk geweest kunnen zijn. Misschien hebben ze de kerk wel op tijd afgebroken en de stenen ergens anders opnieuw gebruikt.
In 2020 is er opnieuw onderzoek gedaan, onder water en op een aangrenzend stuk land. Verschillende vondsten die toen gedaan zijn, kun je bewonderen in archeologisch minimuseum De Waterwolf.
Bekijk het filmpje van de berging van de sarcofaag.
De verdwenen goudschat
In de tijd dat de Spanjaarden over Nederland heersten (1556-1648) werd er flink belasting geheven. Landvoogd Alva voerde in 1596 de ‘tiende penning’ in. Van alles wat je met handel verdiende, moest je een tiende deel afdragen.
Dirk Smit, een rijke boer in Etersheim, piekerde er niet over om dat te doen. Het geld ging naar het Spaanse leger en dat was niet bepaald zijn vriend. Er wordt verteld dat hij daarom met zijn gezin werd gedood en dat zijn boerderij in brand werd gestoken. Het verhaal gaat ook dat Dirk Smit de nacht daarvoor de Zuiderzee is opgevaren en bij de oude kerk van Etersheim zijn geld overboord heeft gegooid.
Of dat ook allemaal echt gebeurd is?
Dat weten we pas als de goudschat ooit gevonden wordt.
Hertog Fernando Álvarez de Toledo, beter bekend als landvoogd Alva.
In 1911 waren er plannen om naar de goudschat te gaan zoeken. Bericht uit De Courant, 26 juni 1911.
Een aantal vondsten uit Etersheim, waaronder een menselijke schedel.
Een duiker gaat met een camera onder water. Op de computer wordt van de beelden een driedimensionaal model van de zeebodem gemaakt.
Vraag 9
Wat is een sarcofaag?
Vraag 10
Hoe zwaar was de sarcofaag die ze gevonden hebben?
Vraag 11
Hoe heette de boer die zijn goud voor de Spanjaarden verstopte?
Het ophijsen van de sarcofaag
De deksel van de sarcofaag. In het midden zie je een priesterstaf.
Terug naar hoofdpagina
